Oto wyzwanie, które pozwala Ci dowiedzieć się o sobie więcej.
Twarde skały i zielone dywany lasów, szarotka alpejska i oczka wodne, kołdry śniegu albo pachnące kosodrzewiny i zwierzaki.
W górach odnajdziesz wewnętrzny spokój i poczucie duchowej jedności ze światem. Podobnie jest, gdy uprawiasz wspinaczkę, która dla niektórych jest spełnieniem dziecięcych marzeń lub okazją do hartowania się w obliczu trudności.
Brytyjski alpinista George Leigh Mallory powiedział: To, co mamy z tej przygody, to po prostu najczystsza radość.
Ale jak bywa w sportach ekstremalnych, żeby zdobyć szczyt, bezpiecznie z niego powrócić, a przy tym odczuwać radość…
… potrzebujesz:
umiejętności wspinaczkowych,
musisz zdobyć:
sprawność techniczną, fizyczną i psychiczną,
musisz poznać:
zasady bezpieczeństwa, udzielania pierwszej pomocy oraz ratownictwa.
I podczas każdej wyprawy minimalizujesz ryzyko, na jakie narażasz siebie, a niekiedy także innych w takim terenie jak skała, śnieg, lód czy lodowiec.
Kiedyś ściany uważane były za wręcz niemożliwe do przejścia, teraz zjeżdżają po nich nartami i snowboardami. Lecz wyprawy górskie nadal są nieprzewidywalne, dlatego doskonalenie się nigdy nie ma końca, ale przyjdzie moment, w którym poczujesz więź z górami.
Sprzyjającym atutem jest siła, bo gdy jesteś mocny i trafią się trudności, stawisz czoła i duże jest prawdopodobieństwo, że im sprostasz. Możesz również zdobyć więcej gór i przyjemność jest przy tym, a nie walka o przetrwanie.
Pamiętaj też, że bezpieczeństwo grupy może zależeć od siły najsłabszego uczestnika.
Szukasz w górach wolności, a tu okazuje się, że stajesz twarzą w twarz ze sobą. Dla wielu doświadczonych wspinaczy największym wyzwaniem jest psychika.
Nastawienie psychiczne, też decyduje o sukcesie lub porażce. Pozytywne i realistyczne podejście oraz umiejętność zachowania spokojnej głowy (równowaga wewnętrzna) pomaga, kiedy trzeba wydobyć kolegę ze szczeliny lodowcowej lub zaryzykować przechwyt na trudnej drodze.
Uważaj, kiedy pomyślisz „dam radę” — to groźna sprawa, ponieważ łatwo przecenić swoje możliwości, zamiast realnie oszacować problem i własne ograniczenia. Bądź uczciwy wobec siebie.
Niepewność w sportach ekstremalnych może doprowadzić do tragedii i bierze się z ryzyka, wyzwania i pragnienia osiągnięcia sukcesu. Ale rzuca też urok na uprawiających wspinaczkę górską. Jaki prosty wybór stawia Hellen Keller w książce „The open door”:
Bezpieczeństwo to w dużej mierze przesąd. Nie istnieje ono w naturze, nie doświadczają go też ludzkie dzieci. Unikanie zagrożenia jest na dłuższą metę ani trochę bardziej bezpieczne, niż stanięcie z nim twarzą w twarz. Życie jest albo przygodą dla odważnych, albo niczym.
Ocena sytuacji związana z wiedzą i doświadczeniem, to najcenniejsza umiejętność umysłowa we wspinaczce, a w obliczu niekiedy nieprzewidywalnych wypraw górskich musisz zdecydować, jak najlepiej wykorzystać swoje zdolności.
Ćwiczysz, jak rozwiązać problem:
oraz
Kiedy podobne sytuacje zdarzają się naprawdę, łatwiej podejmujesz decyzję, a zdobyta wiedza przyda się następnym razem.
W górach nie sprawdzają się gotowe schematy, ponieważ jest zbyt wiele zdarzeń, które wymagają starannej oceny i nowych rozwiązań. Jak powiedział Jerzy Kukuczka: Nie ma dwóch identycznych wspinaczek, tak samo jak nie ma dwóch identycznych zim.
Zew natury wzywa. Znasz techniki i sposoby działania, ruszasz w teren, a on już dziki nie jest, bo zmieniony przez ludzi zanika w miarę odwiedzania. Dlatego organizacja „The Moutaineers” proponuje zestaw etycznych reguł pod nazwą „Leave no trace” (Nie pozostawiaj śladów).
W skrócie: zostawmy za sobą góry takimi, jakimi je zastaliśmy, żeby nasze dzieci mogły także podziwiać.
Oprócz dobroczynnego działania z naturą „The Moutaineers” sporządzili wytyczne, które pomagają bezpiecznie radzić sobie w górach. Służą wspinaczom i wszystkim udającym się w góry.
Zostaw odpowiedzialnej osobie informacje o planowanej trasie.
Zawsze miej przy sobie niezbędną żywność, ubranie i sprzęt.
Zespół powinien się składać z minimum trzech osób, chyba że możliwe jest dodatkowe wsparcie z zewnątrz. Na lodowcach zalecane są przynajmniej dwa zespoły.
We wszystkich eksponowanych miejscach i na lodowcach wiąż się liną. Wszystkie stanowiska mocuj do punktów asekuracyjnych.
Nie rozdzielajcie się i ustalcie lidera lub prawo większości.
Nigdy nie wspinaj się powyżej swoich możliwości i wiedzy.
Przy wyborze drogi lub podejmowaniu decyzji o wycofaniu się nie dopuść, aby ambicja przysłoniła trzeźwą ocenę sytuacji.
Przestrzegaj zasad odpowiedzialnego alpinizmu, podanych w książkach o uznanej wartości.
Zawsze zachowuj się w sposób, który stawia wspinaczy w pozytywnym świetle, i staraj się nie wywierać wpływu na środowisko.
Kilka prostych zasad nie zagwarantuje bezpieczeństwa i nie poprowadzi Cię na szczyt, ale pozwoli uniknąć wielu poważnych wypadków lub ograniczyć skutki ryzyka, kiedy sportujesz się alpinizmem.
Do początkujących, którzy nie potrafią ocenić ryzyka i podjąć decyzji. Natomiast doświadczeni alpiniści przerabiają wytyczne, żeby utrzymać ryzyko w akceptowalnych granicach.
Jeśli mimo wszystko błędnie ocenią sytuację ryzykowną lub niepewną, kodeks podpowiada, jak zachować rozsądny margines bezpieczeństwa.
Jaka jest pierwsza reakcja na widok futrzaka, który zaczepia pszczoły i bawi się wszystkim dookoła? Chcę pogłaskać. Zbliżę się, żeby popatrzeć i stąd większość wypadków na świecie.
Niedźwiedzie chronią potomstwo, kulinaria i prywatne zacisze.
Niedźwiedź brunatny jest wszystkożerny, może ważyć 350 kg, biegnie 50 km/h, świetnie pływa i wspina się na drzewa. Położy się niedaleko szlaku tatrzańskiego i obserwuje turystów. Nie czai się, żeby zapolować — lubi leżakować.
Jednak kiedy spotkasz się z nim oko w oko, postaraj się zachować spokój i oddal się bez gwałtownych ruchów. Powoli do tyłu. Niedźwiedź się uspokoi, kiedy zauważy i wyczuje, że chcesz uniknąć kontaktu. Łatwo powiedzieć, prawda? Ale to jedyne wyjście, żebyście się oboje uspokoili.
Złotym kompromisem na wszelkie zwierzęta jest dystans i spokój, a że bywa różnie z temperaturą w Tatrach, zabierz też polar i kurtkę przeciwdeszczową.
Za to jeleń europejski i kozica tatrzańska prychają na zimno. Borsuk często sprząta norę, bo lubi porządki, ryś euroazjatycki nasłuchuje i poluje, sympatyczny świstak gwiżdże o zagrożeniu, a orzeł przedni całymi godzinami unosi się bez poruszania skrzydłami.
Watahy wilków szarych prawdopodobnie nie zauważysz, bo unikają kontaktu z człowiekiem, a lis zajęty jest swoimi sprawami.
Góry są domem dla zwierzaków i gospodarzem dla ludzi.
Sprawdź pogodę i spakuj ubranie, gorzką czekoladę, prowiant liofilizowany i załóż buty trekingowe, załaduj się do szybkiego transportu i w góry. Podotykaj, powąchaj i liźnij parę skał. Poczuj klimat.
Gdy wrócisz, zapisz się na ścianę. Oczywiście kolejność nie ma znaczenia.
W szkołach, gdzie uczą wspinania, sprzęt można wypożyczać. Przynieś tylko ze sobą buty na gumowej podeszwie i luźne spodenki + koszulka.
Jeśli jednak chcesz własny szpej, to zainwestuj w buty wspinaczkowe dobrej marki (np. La Sportiva). Muszą być o pół numeru mniejsze lub nawet o cały numer — dlaczego?
Ciasne buty redukują luki i możesz zahaczyć/oprzeć stopę o wystający, ale maleńki chwyt i podźwignąć się, żeby przejść dalej. Nie zrobisz tak, kiedy są wygodne, bo ześlizgniesz się i polecisz na łeb na szyję na kogoś.
Zainwestuj również w lekką i wygodną uprząż, np. marki Black Diamond; lekki karabinek, np. marki Climbing Technology Aerial Pro SG; dobrym rozwiązaniem będzie też koszulka, która nie trzyma potu na potem.
W szkole alpinistycznej zaliczysz kurs wspinania na sztucznej ścianie, zorganizują wypad w góry (np. do Jury Krakowsko-Częstochowskiej), gdzie aktywnie spędzisz czas na kursie wspinaczki skalnej, a później zaawansowany kurs wspinaczki górskiej w Tatrach Wysokich w Polsce i na Słowacji.
Na różnym poziomie wyszkolenia masz także lekcje indywidualne i gwarantuję Ci, że poznasz ludzi, którzy bardzo cenią sobie swobodny sposób wyrażania myśli, czyli oryginalnych i zwariowanych.
Jesteśmy zacyfrowani.
Łatwo nas złapać w każdym punkcie planety i nie musisz rezygnować z technologii, gdy wybierasz się w góry. Możesz też świadomie odsunąć się od technicznej cywilizacji i pokonywać długie dystanse, polegając jedynie na tym, co niesiesz w plecaku i radząc sobie bez pomocy oznakowań na szlaku.
Pamiętaj: góry nie dają wolności za darmo — musisz zapłacić treningiem, umiejętnością posługiwania się sprzętem i przygotowaniem.
John Muir, szkocko-amerykański przyrodnik, pisarz i filozof, powiedział:
Wspinaj się na góry i posłuchaj ich dobrych wieści. Spokój natury spłynie na ciebie jak światło słoneczne na drzewa. Wiatry przyniosą ci swoją świeżość, burze energię, a troski opadną z ciebie jak jesienne liście.
Idź w dowolnym kierunku i smakuj wolności.
Góry zapraszają.
„Góry, wolność i przygoda”, Don Graydon i Kurt Hanson